Czym jest astma?
Astma oskrzelowa jest chorobą o podłożu najczęściej zapalnym, która objawia się świstami oddechowymi, dusznością, uczuciem ucisku w klatce piersiowej i kaszlem.
Choroba ta ma zmienne natężenie objawów w czasie – u tej samej osoby w różnych porach dnia i nocy oraz w różnych warunkach środowiska może przebiegać z różną intensywnością. Wiele objawów choroby jest wywołanych skurczem oskrzeli o zmiennym nasileniu, co nazywamy obturacją – mówimy, że astma oskrzelowa należy do chorób obturacyjnych.
Jednoznaczna przyczyna astmy jest nieznana. Na pewno skłonność do tej choroby jest uwarunkowana genetycznie. Opisano szereg tzw. czynników ryzyka, czyli okoliczności, w których 
choroba występuje znacząco częściej, niż bez nich. Jeśli u rodziców dziecka stwierdzono astmę, atopowe zapalenie skóry lub inną alergię, to istnieje duże ryzyko, że dziecko może zachorować na astmę. O wystąpieniu choroby decyduje jeszcze szereg innych czynników. Najważniejsze z nich, to:
- uczulenie na alergeny roztoczy kurzu domowego, sierści zwierząt (kota, psa), pyłków roślin,
- palenie przez matkę tytoniu w okresie ciąży oraz narażenie dziecka na działanie dymu tytoniowego,
- infekcje, szczególnie wirusowe (przede wszystkim wirusowe infekcje dróg oddechowych),
- zanieczyszczenie środowiska.
Typowe dla astmy jest występowanie napadów duszności i kaszlu, często w nocy i nad ranem. Kaszel jest suchy, męczący, nie przynosi chorym ulgi. Pomiędzy napadami większość chorych nie odczuwa żadnych objawów. Objawy astmy występują samoistnie, szczególnie w nocy lub nad ranem, mogą być wywołane przez wysiłek, zdenerwowanie, towarzyszyć infekcjom dróg oddechowych, pojawiać się po kontakcie z alergenami.
Objawy astmy zaostrza:
- kontakt z alergenami, na które pacjent jest uczulony (np. roztocze kurzu domowego, naskórek zwierząt, pyłki roślin),
- zakażenia wirusowe i bakteryjne (szczególnie pneumokokowe),
- dym tytoniowy,
- zanieczyszczenie środowiska,
- pleśnie,
- wysiłek fizyczny,
- stres,
- warunki pogodowe (zimne powietrze, nagłe wahania temperatury, duża wilgotność powietrza).
Lekarz przy podejrzeniu astmy może zadać kilka pytań, na które warto być przygotowanym:
- Czy przeziębienia mają skłonność do przedłużania się powyżej 10 dni?
- Czy infekcje górnych dróg oddechowych „przechodzą” na zapalenie oskrzeli lub płuc?
- Czy występują lub nawracają napady świszczącego oddechu?
- Czy kaszel występuje w nocy lub nad ranem?
- Czy występuje świszczący oddech lub kaszel po wysiłku fizycznym?
- Czy występuje świszczący oddech, uczucie ucisku w klatce piersiowej lub kaszel w czasie pylenia roślin lub zanieczyszczenia powietrza (smog, dym tytoniowy)?
Ważnym punktem w stawianiu rozpoznania jest stwierdzenie u chorego czynników ryzyka, jak np. chorób alergicznych: alergicznego nieżytu nosa, alergicznego zapalenia spojówek lub objawów nadwrażliwości na aspirynę czy czynniki, na które chory narażony jest w pracy.
